AYIPLI MAL VE TÜKETİCİ HAKLARI: TÜKETİCİLERİN EN BÜYÜK SORUNU
- Av. Çağla Fırtına
- 3 Mar
- 3 dakikada okunur
AYIPLI MAL VE TÜKETİCİ HAKLARI: TÜKETİCİLERİN EN BÜYÜK SORUNU
Günümüzde birçok tüketici, satın aldığı ürünlerin kusurlu, eksik ya da bozuk çıkması nedeniyle mağdur olmaktadır. Peki, "ayıplı mal" nedir, tüketiciler hangi haklara sahiptir ve bu haklarını nasıl kullanabilirler?
1. Ayıplı Mal Nedir?
Tüketicinin Korunması Hakkında Kanun'un (6502 sayılı) 8. maddesine göre ayıplı mal, tüketiciye vaat edilen veya beklenen özellikleri taşımayan, eksik ya da bozuk olan mal anlamına gelir.
Bir malın ayıplı sayılabilmesi için şu şartlardan en az birine sahip olması gerekir:
✅ Fiziksel Ayıplar: Ürünün kırık, çizik, eksik ya da bozuk olması.
✅ Tasarım Hataları: Ürünün yapısı gereği yanlış tasarlanmış olması ve kullanımı engellemesi.
✅ Üretim Hataları: Ürünün fabrika çıkışında hatalı üretilmiş olması.
✅ Eksik Bilgilendirme: Ürünün kullanımıyla ilgili yanlış veya eksik bilgi verilmesi.
✅ Tüketiciyi Yanıltan Reklamlar: Ürünün reklamında vaat edilen özellikleri taşımaması.
2. Tüketicinin Hakları Nelerdir?
Tüketiciler, satın aldıkları malın ayıplı çıkması durumunda kanun tarafından güvence altına alınmış dört temel haktan birini kullanabilirler:
1️⃣ Ürünü geri verip parayı geri alma hakkı
2️⃣ Ürün değişimi (ayıpsız bir ürünle değiştirme hakkı)
3️⃣ Ürünün ücretsiz tamir edilmesi hakkı
4️⃣ Ayıp oranında indirim talep etme hakkı
Bu haklardan birini seçmek tamamen tüketicinin hakkıdır ve satıcı bu hakları reddedemez!
📌 ÖNEMLİ NOT: Ayıp gizli bir ayıpsa (örneğin, ürünün içinde fabrikasyon bir hata varsa ve hemen fark edilemiyorsa), tüketici 2 yıl içinde haklarını kullanabilir. Ancak bilinçli şekilde saklanmış bir ayıp varsa, süre kısıtlaması yoktur.
3. Ayıplı Mal İçin Ne Yapılmalı?
Eğer satın aldığın bir ürün ayıplı çıktıysa, şu adımları takip etmelisin:
🔹 Satıcıya bildirim yap: Ürünün hatalı olduğunu fark ettiğin anda satıcıya veya firmaya yazılı olarak (e-posta, faks veya ihtarname ile) bildirim yap.
🔹 Belgeleri sakla: Fatura, garanti belgesi ve yazışmalar gibi belgeler tüketici lehine delil olarak kullanılabilir.
🔹2025 yılında, Tüketici Hakem Heyetlerine başvurularda parasal sınır, 1 Ocak 2025 tarihinden itibaren geçerli olmak üzere 104.000 TL'den 149.000 TL'ye yükseltilmiştir.
Bu durumda, değeri 149.000 TL'nin altında bulunan uyuşmazlıklarda, il veya ilçe Tüketici Hakem Heyetleri yetkili olacaktır. Bu değişiklik, tüketicilerin daha yüksek tutarlı uyuşmazlıklar için doğrudan mahkemeye başvurmak yerine hakem heyetlerine başvurma imkânı sunmaktadır.
4. Tüketici Mahkemesinde Dava Açma Süreci
Eğer satıcı hakkını teslim etmiyorsa, Tüketici Mahkemesi’ne başvurarak dava açabilirsin.
✅ Gerekli Belgeler:
Fatura veya satış belgesi
Ürünün ayıplı olduğuna dair servis raporu (varsa)
Daha önce satıcıya yapılan başvuruların kayıtları
Tüketici Hakem Heyeti kararı (varsa)
⏳ Dava Açma Süresi:
Ayıp sonradan fark edilirse, fark edildiği tarihten itibaren 2 yıl içinde dava açılmalıdır.
Garanti kapsamındaki ürünlerde ise garanti süresi boyunca hak talep edilebilir.
📌 Önemli Bilgi: Eğer ürünün satıcısı ayıbı tüketiciden sakladıysa, süre sınırı olmadan dava açılabilir.
5. En Çok Karşılaşılan Ayıplı Mal Örnekleri
📌 Elektronik Cihazlar: Telefonun garanti süresi içinde bozulması ve değişim yapılmaması.📌 Beyaz Eşyalar: Buzdolabının teslimattan sonra çalışmaması
📌Giyim Ürünleri: Satın alınan bir kıyafetin ilk yıkamada renginin solması.
📌 Mobilya: Koltuğun fabrikasyon hatalı gelmesi ve satıcının tamirle yetinmesi.
Bu gibi durumlarda tüketicinin hakkını araması yasal bir zorunluluktur!
SONUÇ
Tüketiciler olarak bilinçli hareket etmeli ve haklarımızı öğrenmeliyiz. Eğer satın aldığınız bir mal ayıplı çıkarsa, yukarıdaki adımları izleyerek hakkınızı arayabilirsiniz. Unutmayın, kanun tüketiciyi korur ve firmalar hukuka uymak zorundadır!
Sıkça Sorulan Sorular:
🔹 Ayıplı ürün değişimi kaç gün içinde yapılmalıdır?
Ürünün ayıplı olduğu tespit edildikten sonra, 30 gün içinde değişim veya iade yapılmalıdır.
🔹 Ürün garantili değilse hak talep edebilir miyim?
Evet! Garanti belgesi olmasa bile ayıplı mal hükümleri geçerlidir.
🔹 Tüketici Hakem Heyeti’ne nasıl başvurabilirim?
e-Devlet üzerinden veya kaymakamlıklarda bulunan Tüketici Hakem Heyeti’ne ücretsiz başvuru yapabilirsiniz.
Comments