4857 Sayılı İş Kanunu 14. Maddesince İşçi yaşlılık, malullük veya emeklilik sebebiyle kıdem tazminatı hakkını kazanacaktır. Uzun süredir tartışma konusu olan ve sıkça gündeme gelen EYT (Emeklilikte Yaşa Takılanlar) sorunu ise Resmî Gazete’de yayımlanan “Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu ile 375 sayılı Kanun Hükmünde Kararnamede Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun” ile çözüme kavuşmuştur.
Resmî Gazete’de yayımlanan Kanun ile birlikte;
"Birinci fıkra kapsamında yaşlılık veya emekli aylığı talebinde bulunarak ilk defa yaşlılık veya emekli aylığı bağlananlardan, yaşlılık veya emekli aylığı talebi nedeniyle işten ayrılış bildirgesi verilenlerin işten ayrılış tarihini takip eden 30 gün içerisinde en son çalışılan özel sektör işyerinde sosyal güvenlik destek primine tabi çalışmaya başlamaları halinde, sosyal güvenlik destek primine tabi çalışılmaya başlandığı tarihten itibaren bu Kanunun geçici 14 üncü maddesinin birinci fıkrasının (a) bendinde belirtilen sosyal güvenlik destek primi işveren hissesinin beş puanlık kısmına isabet eden tutar Hazinece karşılanır.” düzenlemesi getirilmiş ve Devlet tarafından İşverenlerin EYT kapsamında emekli olacak çalışanlarını istihdam etmeye devam etmesi teşvik edilmiştir.
Bu noktada birçok işverenin çalışmaya devam etmesini öngördükleri çalışanlarına kıdem tazminatı ödemesini taksitli yapmayı teklif ettiği görülmeye başlanmıştır. Bu yazımızda kıdem tazminatının taksitli ödenmesi hususu hukuki açıdan incelenecektir.
Taraflar arasında herhangi bir anlaşma bulunmuyorsa kıdem tazminatının tek seferde ödenmesi esastır. Çalışanın rızası bulunmadığı sürece işveren tek taraflı iradesi ile taksitlendirme yapamaz. Ancak işçi ve işveren karşılıklı olarak ödemelerin taksitle yapılması hususunda anlaşmaya vardılarsa kıdem tazminatı ödemesi birden fazla taksitle yapılabilir.
Kıdem tazminatının taksitler halinde ödenmesini kabul eden işçi, bu konuda iradesinin fesada uğratıldığını ileri sürüp kanıtlamadığı sürece faiz hakkından vazgeçmiş sayılır. Taksitlerin zamanında ödenmesi durumunda ayrıca faize hak kazanılamaz. Ancak taksitlerin bir ya da bazılarının gününde ödenmemesi durumunda, hak kazanılan kıdem tazminatının tamamı için fesih tarihinden itibaren faiz talebinde bulunulabilir.
Yargıtay 9. Hukuk Dairesi E. 2020/4492 K. 2021/1536 T. 19.1.2021 sayılı ilamında şu şekilde belirtilmiştir;
“Kıdem tazminatının taksitler halinde ödenmesini kabul eden işçi, bu konuda iradesinin fesada uğratıldığını ileri sürüp kanıtlamadığı sürece faiz hakkından vazgeçmiş sayılır. Taksitlerin zamanında ödenmesi durumunda ayrıca faize hak kazanılamaz. Bu konuda daha sonraki taksitlerin ödemesi sırasında ihtirazı kayıt ileri sürülmesinin sonuca bir etkisi yoktur. Ancak, taksitlerden bir ya da bazılarının gününde ödenmemesi durumunda hak kazanılan kıdem tazminatının tamamı için faize karar verilmelidir. İşçinin taksitli ödemeyi öngören ödeme planını kabulü, ancak taksitlerin gününde ödenmesi halinde işveren yararına sonuç doğurur. Taksitler gününde ödenmediğinde işçinin taksitli ödeme anlaşmasıyla bağlı olduğunda söz edilemez. İşçi, işverence anlaşmaya uyulacağı varsayımı ile taksitli ödemeyi kabul etmiş sayılmalıdır. İş hukukunda işçi yararına yorum ilkesi de bunu gerektirir. Bu itibarla, kıdem tazminatının taksitler halinde ödenmesini öngören anlaşmanın işverence ihlali halinde işçi, kıdem tazminatının tamamı için fesih tarihinden itibaren faize hak kazanır. Daha önce yapılan ödemeler de Borçlar Kanunu’nun 84. maddesi uyarınca öncelikle faize ve masraflara sayılmalıdır.”
Bu itibarla, kıdem tazminatının taksitler halinde ödenmesini öngören anlaşmanın işverence ihlali halinde işçi, kıdem tazminatının tamamı için fesih tarihinden itibaren faize hak kazanır. Daha önce yapılan ödemeler de Borçlar Kanununun 84 üncü maddesi uyarınca öncelikle faize ve masraflara sayılmalıdır.
Kıdem tazminatı faizi gecikme faizi niteliğinde olduğundan, faize faiz yürütülmesi mümkün olmaz. Dairemiz kararları bu yönde kökleşmiştir. (Yargıtay 9.HD. 27.6.2005 gün 2005/19196 E, 2005/22752 K.). Faiz alacağı başlı başına icra takibi ya da davaya konu olsa dahi, faiz niteliğini kaybetmediğinden ayrıca faize hak kazanılamaz.
EYT kapsamında emekli olan işçilerin işverenin dayatması sonucunda tazminatın taksitle ödenmesini kabul etmeye mecbur kalması halinde büyük hak kayıplarına uğrayabileceği gözetilerek işçilerin alanında uzman avukatlara danışmalarını öneririz. Nitekim pek çok işçinin 20-30 yıldır çalıştığı işyerlerinden emekli olarak ayrıldığı düşünüldüğünde günümüz ekonomik koşullarında uzun süreli taksitlerin kıdem tazminatının değerini ciddi ölçüde düşürdüğü ve işçilerin bu tazminattan elde etmeyi beklediği faydayı elde edemedikleri aşikardır. Fırtına Hukuk Bürosu olarak EYT kapsamında emekli olmuş işçilerin kanuni tüm haklarını gözeterek işçi-işveren ilişkisinden kaynaklı uyuşmazlıklarda uzman kadromuzla hizmet vermekteyiz. Sizler de EYT kapsamında kıdem tazminatınızın ödenmesine ilişkin hukuki sorunlarınız için tarafımızla irtibata geçebilirsiniz.
コメント